De overgang kent verschillende fases.

De overgang kent verschillende stadia en duurt in totaal gemiddeld tussen de 5 en 12 jaar.

1. Pre Menopauze:
Rond het veertigste levensjaar treedt bij veel vrouwen de eerste veranderingen in de menstruatiecyclus op. De periode van de totale menstruatiecyclus, die gemiddeld tussen de 24 en 35 dagen duurt, wordt veelal eerst korter, om vervolgens weer langer te worden. Na verloop van tijd blijft de menstruatie 1 of meerdere maanden achterwege. Vrouwen die bekend zijn met PMS (Pre Menstrueel Syndroom) merken in deze fase vaak een toename van symptomen. Vaak wordt de menstruatie heviger en neemt het vloeien in eerste instantie toe. Heb je erg veel bloedverlies of pijn en maak je je zorgen? Wacht niet te lang en ga naar je huisarts. Er kan iets anders aan de hand zijn.

2. Menopauze
De menopauze is de allerlaatste menstruatie. Die kun je alleen achteraf vaststellen: als je een jaar lang niet meer ongesteld bent geweest, was het op die dag dat jaar geleden dus jouw menopauze, jouw laatste menstruatie.

3. Post Menopauze
De post menopauzale fase begint na de menopauze. De menstruatie is definitief gestopt en vrouwen zijn niet meer vruchtbaar. In deze fase wordt er een nieuwe hormonale balans gevonden. De klachten zullen uiteindelijk afnemen en meestal helemaal verdwijnen. Dat geldt niet voor alle vrouwen. Een klein percentage vrouwen, ongeveer 2%, houdt soms de rest van haar leven nog last van symptomen. Opvliegers bijvoorbeeld kunnen tot lang na de menopauze aanhouden. Opvliegers kunnen ook na geruime tijd afwezig te zijn geweest weer terugkeren, vaak voorafgegaan met een heftige stress periode, zoals ernstige ziekte, overlijden en/of scheiding van de vrouw in kwestie of haar naasten.

Uitzonderingen

Vroegtijdige overgang
Wanneer de menstruatie voor je veertigste stopt, terwijl deze altijd normaal is geweest, is er sprake van een vroegtijdige overgang. Dit verschijnsel heet 'Prematuur Ovarieel Falen' (POF). Klachten komen overeen met klachten van de gewone overgang. Bij een vroegtijdige overgang kan een behandeling door de huisarts of de gynaecoloog geadviseerd worden, omdat de gezondheidsrisico’s, zoals het ontwikkelen van botontkalking en hart- en vaatziekten, groter zijn dan bij een overgang op latere leeftijd. Je moet het namelijk langer doen zonder beschermende vrouwelijke hormonen.

Niet natuurlijke overgang
Een niet natuurlijk proces van de overgang ontstaat bijvoorbeeld door een operatie waarbij de eierstokken verwijderd worden. Ook kan het gebruik van bepaalde medicijnen, de overgang vroegtijdig in gang zetten. De meest bekende medicijnen zijn de anti-hormonen (zoals Tamoxifen) die voorgeschreven worden als onderdeel van de bestrijding van een hormoongevoelige borstkanker. Chemotherapie of bestraling van de onderbuik kunnen ook de oorzaak zijn van een onnatuurlijke overgang.

Een operatie waarbij alleen de baarmoeder verwijderd wordt, heeft geen invloed op het natuurlijke verloop van de overgang. Dit is omdat de vrouwelijke hormonen door de eitjes geproduceerd worden en niet door/in de baarmoeder.